Pijn zonder oorzaak: Als het lichaam 'spreekt'

Hoe ontstaan psychosomatische klachten?

Het lichaam en de geest zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Langdurige stress, angst, onverwerkte emoties of trauma’s kunnen zich uiten in fysieke symptomen. Dit gebeurt omdat het autonome zenuwstelsel overactief raakt en het lichaam in een constante staat van paraatheid houdt. Dit kan leiden tot spierspanning, een verstoorde spijsvertering, verhoogde hartslag en andere lichamelijke klachten.

Factoren die een rol kunnen spelen:

• Langdurige stress: Chronische spanning put het lichaam uit en kan fysieke klachten veroorzaken.

• Onverwerkte emoties: Verdriet, angst of boosheid die niet goed verwerkt worden, kunnen zich fysiek uiten.

• Perfectionisme of prestatiedruk: Mensen die hoge eisen aan zichzelf stellen, kunnen onbewust spanning vasthouden in hun lichaam.

• Trauma of negatieve ervaringen: Oude pijn en angst kunnen zich fysiek manifesteren, soms zelfs jaren later.

Waarom zijn psychosomatische klachten lastig te herkennen?

Veel mensen blijven jarenlang met onbegrepen lichamelijke klachten rondlopen, omdat reguliere medische onderzoeken niets uitwijzen. Dit kan leiden tot frustratie en een gevoel van onbegrip, zowel bij de patiënt als bij de omgeving. Omdat de klachten fysiek aanvoelen, denken velen niet meteen aan een psychologische oorzaak. Dit maakt dat mensen soms talloze doktersbezoeken afleggen, zonder een bevredigende diagnose te krijgen.

Hoe kun je ermee leren omgaan?

Hoewel psychosomatische klachten complex kunnen zijn, is er veel dat je kunt doen om ermee om te gaan en zelfs verbetering te ervaren.

1. Herken de verbinding tussen lichaam en geest

   • Het erkennen dat stress of emotionele factoren invloed hebben op je lichaam is een belangrijke eerste stap.

   • Houd een dagboek bij om patronen te ontdekken tussen emoties en lichamelijke klachten.

2. Stressmanagement en ontspanningsoefeningen

   • Ademhalingstechnieken en meditatie kunnen helpen om het zenuwstelsel te kalmeren.

   • Yoga en lichaamsgerichte therapieën kunnen helpen spanning los te laten.

3. Psychologische hulp zoeken

   • Gesprekstherapie, zoals cognitieve gedragstherapie (CGT), kan helpen om stress en negatieve denkpatronen aan te pakken.

   • EMDR-therapie kan effectief zijn bij klachten die voortkomen uit trauma.

4. Fysieke activiteiten

   • Regelmatige beweging, zoals wandelen, zwemmen of dansen, kan helpen om opgebouwde spanning los te laten.

   • Het helpt ook om je bewust te worden van je lichaam en beter te voelen waar spanning zich opbouwt.

5. Luister naar je lichaam en neem klachten serieus

   • Negeer je symptomen niet, maar bekijk ze vanuit een breder perspectief.

   • Zoek balans tussen rust en activiteit; overbelasting kan klachten verergeren.

Psychosomatische klachten zijn een signaal van je lichaam dat er iets uit balans is. Het is belangrijk om zowel het fysieke als het emotionele aspect te onderzoeken en te erkennen. Door stress te verminderen, emoties te verwerken en je lichaam de zorg te geven die het nodig heeft, kun je klachten verlichten en een gezonder, evenwichtiger leven leiden.

Als jij of iemand in je omgeving last heeft van onverklaarbare fysieke klachten, kan het waardevol zijn om ook naar de psychologische kant te kijken. Het lichaam spreekt – de kunst is om te leren luisteren.