Levend verlies is een verborgen, maar diepe vorm van verdriet die ontstaat wanneer je iets of iemand verliest terwijl het leven doorgaat. Anders dan bij een overlijden, waar er een duidelijk begin- en eindpunt van rouw kan zijn, is levend verlies vaak chronisch en doorlopend. Het raakt niet alleen je emoties, maar kan ook je identiteit, relaties en dagelijkse leven beïnvloeden. Levend verlies wordt vaak onderschat of niet herkend, wat het extra zwaar maakt voor degenen die ermee te maken hebben.
Voorbeelden van levend verlies
Levend verlies kan op talloze manieren voorkomen en raakt verschillende aspecten van het leven:
• Gezondheid: Het verlies van een gezond lichaam door een chronische ziekte, handicap, of psychische aandoening.
• Werk: Het moeten stoppen met werken vanwege pensioen, ontslag, of arbeidsongeschiktheid kan voelen als een verlies van identiteit en doel.
• Verhuizing: Voor zowel kinderen als volwassenen kan een verhuizing grote impact hebben. Kinderen kunnen hun vriendjes, school of sportvereniging missen, terwijl volwassenen zich ontworteld kunnen voelen in een nieuwe omgeving.
• Overgangen in het leven: Wanneer kinderen naar de middelbare school gaan, van huis vertrekken of hun eigen leven opbouwen, kan dat bij ouders een gevoel van leegte achterlaten.
• Relaties: Een scheiding, een conflict met een familielid of een verandering in vriendschap kan voelen als een verlies, zelfs als de ander fysiek nog aanwezig is.
• Oude dromen: Soms word je geconfronteerd met het besef dat bepaalde dromen of doelen in je leven niet meer haalbaar zijn, zoals een bepaalde carrière of het krijgen van kinderen.
Waarom wordt levend verlies vaak onderschat?
Levend verlies is moeilijker te herkennen dan verlies door overlijden. Er is geen afscheidsritueel, geen condoleance, en vaak geen directe erkenning vanuit de omgeving. Dit kan leiden tot gevoelens van isolatie, onbegrip en het idee dat je je verdriet “maar gewoon moet accepteren”.
Daarnaast is levend verlies vaak complex en langdurig. Het kan telkens opnieuw pijn doen, bijvoorbeeld bij nieuwe mijlpalen die je niet kunt bereiken of wanneer je geconfronteerd wordt met wat je mist. Dit maakt het niet alleen zwaar, maar ook moeilijk te delen met anderen.
De impact op gedrag en relaties
Levend verlies kan grote impact hebben op hoe mensen zich voelen en gedragen. Kinderen die verhuizen en hun vriendjes en vertrouwde omgeving verliezen, kunnen boos of verdrietig zijn zonder dat ze goed begrijpen waarom. Ouders die met pensioen gaan, kunnen zich nutteloos voelen en zoeken naar een nieuwe invulling van hun dagen.
Door te begrijpen dat levend verlies een rol speelt, kun je het gedrag van een kind, partner, collega, vriend of familielid beter plaatsen. Het erkennen van dit verlies helpt niet alleen om jezelf of een ander beter te begrijpen, maar biedt ook de ruimte om elkaar te ondersteunen.
Wat kun je doen?
1. Herken en erken het verlies: Het begint met het beseffen dat levend verlies echt is. Geef jezelf of een ander de ruimte om verdriet te voelen, ook als het verlies minder zichtbaar lijkt.
2. Praat erover: Zoek steun bij mensen die je vertrouwt, zoals familie, vrienden, of een professional. Soms kan het delen van je gevoelens al een verlichting geven.
3. Verwijzen naar professionals: Als iemand moeite heeft om met levend verlies om te gaan, kan een professionele coach, therapeut of counselor een groot verschil maken.
4. Wees geduldig: Levend verlies kent geen tijdslimiet. Sommige gevoelens blijven sluimeren en kunnen opnieuw naar boven komen bij nieuwe veranderingen of gebeurtenissen.
De cirkel van verstoorde Rouw
Levend verlies kan vaak leiden tot verstoorde rouw, waarbij mensen vastlopen in het proces van verwerken en doorgaan. In mijn eerdere artikel De Fasen van de Cirkel van Verstoorde Rouw beschrijf ik hoe rouw zich kan ontwikkelen en hoe je kunt herkennen wanneer iemand moeite heeft om verder te gaan. Door deze fasen te kennen, kun je beter begrijpen wat iemand doormaakt en leren hoe je hem of haar kunt ondersteunen. Soms is doorverwijzing naar een professional nodig om iemand te helpen de volgende stap te zetten.
Klik hier om mijn artikel over de Cirkel van Verstoorde Rouw te lezen.
Wat ik hoop met dit artikel
Mijn doel met dit artikel is om meer bewustwording te creëren rondom levend verlies. Het is een onderschat en vaak onzichtbaar aspect van rouw dat zoveel mensen raakt, van kinderen tot ouderen. Door het bespreekbaar te maken en erover te leren, kunnen we elkaar beter begrijpen en ondersteunen.
Misschien herken je jezelf of iemand in je omgeving in dit verhaal. Weet dat het oké is om verdriet te voelen over wat je bent kwijtgeraakt, zelfs als het niet “definitief” is. Levend verlies mag er zijn, en het verdient erkenning, begrip en compassie.
In een volgend artikel zal ik dieper ingaan op hoe je veerkracht kunt ontwikkelen bij levend verlies en hoe je betekenis kunt vinden in de nieuwe realiteit. Want hoewel verlies zwaar is, biedt het ook de kans om te groeien, te leren en een nieuw evenwicht te vinden.
Laten we samen de kracht vinden om met verlies om te gaan, zowel zichtbaar als onzichtbaar, en steun bieden aan de mensen om ons heen die dit dragen. Want erkenning is de eerste stap naar heling.
Levend verlies is een ingrijpende en vaak onzichtbare vorm van rouw. Het kan je emoties, relaties en identiteit diep raken, terwijl de wereld om je heen gewoon doorgaat. Omdat er geen concreet moment van afscheid is, kan dit verlies moeilijk te plaatsen zijn en keer op keer terugkomen bij nieuwe mijlpalen in je leven.
Hoe kun je omgaan met levend verlies en een manier vinden om verder te gaan, zonder te ontkennen wat je bent kwijtgeraakt? In het verdiepende artikel “Omgaan met levend verlies: Rouw zonder einde, maar met nieuwe betekenis” gaan we dieper in op hoe je veerkracht ontwikkelt, betekenis terugvindt en leert omgaan met een verlies dat blijft bestaan.