Prachtige tips om tieners (13-18 jaar) te begeleiden bij overlijden in het gezin

Tieners bevinden zich op een cruciaal punt in hun ontwikkeling, waarbij hun rouwproces zowel kinderlijk als volwassen kan reageren. Het bieden van de juiste ondersteuning is essentieel om hen te helpen door deze moeilijke tijd te navigeren.


1. Eerlijke en open communicatie

  • Transparantie: Gebruik duidelijke en directe taal. Bijvoorbeeld: "Oma is gestorven. Dat betekent dat haar lichaam niet meer werkt en we haar niet meer kunnen zien."
  • Vragen beantwoorden: Tieners kunnen diepe vragen hebben over de dood. Beantwoord deze eerlijk en moedig aan om hun gedachten en gevoelens te delen. Bijvoorbeeld, als een tiener vraagt waarom iemand is gestorven, leg dan de reden uit indien bekend en erken de onzekerheid als dat niet het geval is.


2. Normaliseer hun emoties

  • Emotie validatie: Bevestig dat hun gevoelens normaal zijn. Bijvoorbeeld: "Het is oké om verdrietig of boos te zijn. Iedereen rouwt op zijn eigen manier."
  • Eigen emoties delen: Deel je eigen gevoelens om te laten zien dat het normaal is om emoties te hebben. Bijvoorbeeld: "Ik mis oma ook heel erg en dat maakt me soms ook verdrietig."


3. Geef ruimte voor autonomie

  • Beslissingsvrijheid: Laat tieners beslissen of ze willen deelnemen aan herdenkingsrituelen. Bijvoorbeeld: Vraag hen of ze willen spreken op de begrafenis of een ander ritueel willen bijdragen.
  • Respecteer privacy: Geef hen ruimte om alleen te zijn als ze dat nodig hebben. Bijvoorbeeld: Laat hen weten dat je beschikbaar bent als ze willen praten, maar dwing geen gesprekken af.

4. Bied emotionele en praktische steun

  • Luisterend oor: Wees beschikbaar om te luisteren zonder te oordelen. Bijvoorbeeld: "Ik ben hier voor je als je wilt praten of gewoon samen wilt zitten."
  • Consistente aanwezigheid: Blijf beschikbaar en betrokken, zowel emotioneel als praktisch. Bijvoorbeeld: Help met dagelijkse taken en wees een stabiele aanwezigheid in hun leven.

5. Moedig gezonde uitdrukkingswijzen aan

  • Creatieve uitlaatkleppen: Stimuleer hen om emoties te uiten via kunst, muziek, schrijven of sport. Bijvoorbeeld: Bied aan om samen een dagboek bij te houden of een kunstproject te starten.
  • Fysieke activiteit: Moedig lichaamsbeweging aan, wat kan helpen om stress en spanning te verminderen. Bijvoorbeeld: Nodig hen uit voor een wandeling of om samen te sporten.

6. Betrek hen bij herdenkingsrituelen

  • Actieve deelname: Laat hen deelnemen aan herdenkingsdiensten of rituelen. Bijvoorbeeld: Vraag of ze een herinneringsvideo willen maken of een gedicht willen schrijven.
  • Persoonlijke rituelen: Moedig hen aan om hun eigen manieren te vinden om de overledene te herdenken. Bijvoorbeeld: Help hen een herinneringsalbum te maken met foto's en verhalen.

7. Bevorder sociale steun

  • Peer support: Moedig tijd doorbrengen met vrienden aan. Bijvoorbeeld: Organiseer bijeenkomsten met vrienden of steun hen om contact te houden via sociale media.
  • Groepsactiviteiten: Deelname aan rouwgroepen kan helpen. Bijvoorbeeld: Zoek naar lokale rouwgroepen of workshops voor tieners.


8. Wees alert op probleemgedrag

  • Signalen van problemen: Let op gedragsveranderingen zoals terugtrekking, depressie of risicovol gedrag. Bijvoorbeeld: Houd de communicatie open en let op veranderingen in hun gedrag.
  • Professionele hulp: Overweeg professionele hulp als de rouw zwaar lijkt. Bijvoorbeeld: Stel voor om samen een therapeut te bezoeken of informatie over counseling te delen.


9. Handhaaf een regelmatige routine

  • Structuur en stabiliteit: Behoud dagelijkse routines om een gevoel van veiligheid te bieden. Bijvoorbeeld: Zorg ervoor dat school, maaltijden en slaapritmes zoveel mogelijk hetzelfde blijven.
  • School en activiteiten: Moedig deelname aan normale activiteiten aan. Bijvoorbeeld: Bespreek met leraren over de situatie zodat ze begrip en steun kunnen bieden.


10. Creëer tijd en ruimte voor gesprekken

  • Regelmatige check-ins: Vraag regelmatig hoe ze zich voelen. Bijvoorbeeld: Maak er een gewoonte van om voor het slapengaan of tijdens maaltijden te praten over hun dag en gevoelens.
  • Open communicatie: Zorg voor een veilige omgeving om vrijuit te praten. Bijvoorbeeld: Laat hen weten dat ze op elk moment naar je toe kunnen komen met hun zorgen en gedachten.

 

Het ondersteunen van tieners tijdens het rouwproces vereist geduld, begrip en een balans tussen steun en autonomie. Door eerlijke communicatie, emotionele validatie en praktische ondersteuning kunnen tieners beter omgaan met hun verlies en veerkracht ontwikkelen. Elke tiener rouwt op een unieke manier, en het is belangrijk om aandacht te hebben voor hun specifieke behoeften en gevoelens tijdens deze moeilijke tijd.